De keuzemogelijkheden bij laselektroden

In het lassen wordt gebruikt gemaakt van verschillende technieken en materialen om het gewenste resultaat te behalen. Een veel voorkomend materiaal is de laselektroden. Laselektroden zijn elektrische geleide metalen schaven. Ze worden gebruikt bij de meeste lasprocessen waarbij een elektrische stroom wordt ingezet om een werkstuk te verhitten.

Laselektroden komen in vele soorten en maten. Welke laselektrode nodig is voor jouw project hangt af van de details van het lasproject wat je gaat uitvoeren. Wanneer je nog niet zeker bent welke laselektroden je nodig hebt voor jouw project, gebruik dan deze handleiding. 

Eerst bepalen

De keuze in laselektroden wordt doorgaans bepaald door een aantal factoren:

• de te lassen materiaalsoort
• de plaatdikte
• de laspositie
• eisen ten aanzien van kerftaaiheid

Voor je een keuze maakt is het dus verstandig over deze zaken na te denken. Afhankelijk van deze factoren zijn er verschillende laselektroden te kiezen.

Rutiel laselektroden

Rutiel elektroden staan bekend als zeer gebruikersvriendelijk materiaal. Ze passen op nagenoeg elk type lasapparaat. Bovendien kan er in meerdere posities worden gelast met de rutiel laselektroden. Dit is afhankelij kvan de lasser en de eisen van het te lassen product. Binnen de rutiel elektroden wordt ook weer onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten:

• traagstollende rutiel elektroden
• middelmatig stollende rutiel elektroden
• snelstollende rutiel elektroden

De traagstollende rutiel elektroden zijn vooral geschikt voor onder de hand lassen. Ze zijn niet bedoeld voor verticaal neergaand lassen en zijn bedoeld voor dikkere bekleding. Ze geven weinig spatten, een goede slaklossing en een mooie aanvloeding. 

Middelmatig stollende rutiel elektroden zijn geschikt voor vrijwel alle posities. Voor de meeste huis-tuin-en-keukenlassers is het een goede allround elektrode. Deze soort is geschikt voor dunnere bekleding dan de traagstollende rutiel elektroden. Je kunt er ook naadoverbruggingen of grondlagen mee lassen. 

De snelstollende rutiel elektroden zijn in principe geschikt voor alle lasposities maar worden voornamelijk gebruikt voor het neergaand lassen. Daar zijn ze uitermate geschikt voor. Het heeft een dunnere bekleding en weinig slakvorming. Let op: als je in een andere positie dan verticaal last, wordt de las wat boller en ruwer.

Cellulose laselektroden

Deze elektroden worden vooral toegepast voor het neergaand lassen in bijvoorbeeld pijpleidingen die gebruikt worden voor het transport van vloeistoffen. Dit noemt men ook wel Fleedweld-lassen. Ook worden ze ingezet voor het verticaal neergaand lassen van damwanden en spanten in schepen. 

Cellulose heeft een dunne bekleding en weinig slakvorming. Daardoor is het zeer geschikt voor neergaand lassen van zowel een grondlaag als vul- of sluitlagen van rondnamen in een pijpleiding. Hij heeft een felle lasboog waardoor het resultaat er ruwer uitziet. Cellulose elektroden worden ook vaak ingezet omdat ze minder gevoelig zijn voor tocht. Dat is weer in je voordeel wanneer je een pijpleiding gaat lassen. 

Gebruik cellulose elektroden trouwens niet voor het lassen van andere lasposities. De elektroden geven dan een ruw uiterlijk en behoorlijk veel spatten. Cellulose is bovendien voor veel lassers minder prettig om mee te werken dan de rutiel elektroden omdat het lasgedrag van de boog fel en ruw is. 

Basische laselektroden

Er is een voornaamste onderdeel waarin de basische laselektroden zich onderscheiden van de andere soorten elektroden en dat is door de hoge kerftaaiheid bij lage temperaturen. Ze kunnen bovendien bij alle naadvormen in alle lasposities worden toegepast. Iets om te onthouden: de basische elektroden starten over het algemeen wat slechter dan de cellulose of rutiel variant. 

De bekleding van basische elektroden is over het algemeen redelijk dik. De slaklossing is wel aanzienlijk minder dan bij rutiel elektroden. Ook is het lasuiterlijk wat ruwer dan bij rutiel. Deze elektroden zijn zeer gevoelig voor vocht en tocht, dus let daar op bij het onderhoud en de opslag. Je moet in alle gevallen met een korte booglengte lassen. Daarnaast is het spatgedrag wat heviger dan bij rutiel. 

Een onervaren lasser kan beter niet kiezen voor de basische elektroden. Dit is meer een materiaal voor de doorgewinterde lasser die heel goed weet waar hij of zij mee bezig is. De basische laselektroden zijn bovendien zeer geschikt voor het lassen van dynamisch belaste constructies en zijn daarom in bepaalde sectoren zeer gewild. Basische laselektroden zijn ook geschikt voor verontreinigd materiaal, de slak neemt namelijk wat verontreinigingen op. 

Deskundig advies

Zoals hierboven gesproken zijn er dus in algemene zin drie soorten laselektroden die gebruikt kunnen worden, te noemen de:

• rutiel laselektroden
• cellulose laselektroden
• basische laselektroden

Welke soort past bij jouw project, hangt in grote mate af van de details van je project. Zoals eerder besproken moet je daarvoor allereerst nadenken over de te lassen materiaalsoort. Daarnaast zijn de plaatdikte en laspositie van groot belang. Zet al deze dingen vooraf op papier en begin dan je onderzoek naar de juiste laselektroden.

Kom je er niet uit? Dat geldt voor veel mensen. Het is een ingewikkeld proces. Wanneer je niet zeker bent dat je de juiste elektroden voor jouw project hebt gekozen, kun je ervoor kiezen een deskundige om advies te vragen. Denk daarin bijvoorbeeld aan leveranciers van laselektroden. Zij werken dagelijks met deze materialen en weten goed hoe de producten in elkaar zitten. Ze kunnen je dus ook uitleggen welke elektroden voor jouw project nodig zijn. 

Zorg er bovendien altijd voor dat je jouw laselektroden aanschaft bij een leverancier die op de hoogte is van wetten en regels omtrent lassen. Om werknemers te beschermen kennen we in Nederland veel regels op dit gebied. Materialen moeten degelijk en betrouwbaar zijn. Dat is voor je eigen veiligheid. 

Merken en soorten

Je zult zien dat elektroden – net als veel andere producten – verkrijgbaar zijn van talloze merken. Natuurlijk is het ene merk het andere niet, dus ook daarin is het slim om een overwogen beslissing te maken. Wanneer je gaat kiezen van welk merk je laselektroden wil aanschaffen, is er een aan te raden: Böhler. Er zijn natuurlijk nog andere merken, maar deze soort biedt in ieder geval altijd degelijke producten.